چرا بیت کوین با سایر ارز ها تفاوت دارد؟

اگر یک تازه وارد در دنیای ارز های دیجیتال نیستید، حتما می دانید که چند ماه گذشته دیوانه کننده بوده است. عملکرد قیمت بیت کوین بسیار هیجان انگیز و گاها دردناک بوده است و این موضوع سرمایه سرمایه گذاران ارز بیت کوین را می تواند تا مرز نابودی بکشاند. به نظر می رسد تمام ارز های دیجیتال در بازار در حال خرید و فروش هستند اما تفاوت بیت کوین با سایر ارز ها چیست؟ چگونه یک رمز ارز از دیگر ارز ها متمایز می شود و از همه مهم تر یک سرمایه گذار چگونه می تواند تشخیص دهد که ارزش بلند مدت یک ارز چه قدر است؟ در این مقاله قصد داریم به تفاوت بیت کوین با سایر ارز ها بپردازیم و این موضوع را بررسی کنیم که چه چیزی در بیت کوین تکرار شدنی نیست. با ما همراه باشید.

یک نوآوری به تمام معنا

برای درک بهتر جایگاه ارزش بیت کوین، بهتر است کمی به تاریخ نگاه کنیم. شاید جالب باشد که بدانید جدیدترین ICO یا آلت کوین ها که به دنیای ارز دیجیتال وارد می شوند سکه هایی هستند که سعی می کنند مشکلات بیت کوین را بهبود ببخشند و تصور می شود که بیت کوین بعد از مدتی به گرد و غبار تاریخ بپیوندد اما هر ICO یا هارد فورکی که روانه بازار می شود، این دیدگاه را دارد که یک نواوری جدید آورده است. این در حالی است که بزرگترین نوآوری قبلا اتفاق افتاده است!!

نبود دارایی های غیر متمرکز یکی از چیز هایی بود که وجودش ضروری به نظر می رسید و بیت کوین اولین بود که توانست پاسخی به این نیاز ارائه دهد و این یک نوآوری واقعی بود. تمام نوآوری های دیگر مانند زمان تایید سریع تر، کامل بودن Turing، الگوریتم امضای متفاوت، روش های سفارش متفاوت و حتی پیشرفت هایی در حریم خصوصی واقعا تغییرات ناچیزی هستند در مقابل آنچه بیت کوین انجام داده است.

خوب است بدانید که از سال 2011 گزینه های متفاوتی برای جایگزین شدن به جای بیت کوین پیشنهاد شده است اما هیچ کدام نتوانسته اند جایگزین بیت کوین شوند. نه از نظر قیمت و نه کارایی و امنیت به بیت کوین نرسیده اند. lxcoin یکی از مشتقات بیت کوین است که در سال 2011 که با پاداش های بزرگتر و Premine ایجاد شد.

Tenebrix آلت کوینی بود که در سال 2011 ایجاد شد و سعی داشت مقاومت GPU را اضافه کند و به حجم بالای Pemine دست پیدا کند. Solidcoin آلت کوین دیگری است که در سال 2011 ایجاد شد و زمان بلاک سریعتری داشت و این کوین نیز Premine بود. Namecoin و لایت کوین از محدود الت کوین هایی هستند که Premine نیستند و توانسته اند از وضعیتی که اغلب ارز های دیجیتال نابود می شدند، جان سالم به در ببرند.

ICO ها نیز خیلی جدید نیستند. Mastercoin یک ICO است که در سال 2013 به وجود آمد. این نیز یک Premine محسوب می شود و در آن زمان بیت کوین را بیش از 5000 تا بالا برد و مجبور شد به شبکه omni برود چرا اکوسیستم بسیار ضعیفی داشت. Factom یک ICO در سال 2015 بود و بیشتر از 2000 بیت کوین جمع آوری کرد. البته مجبور شد چندین دوره تامین اعتبار اضافی جمع آوری کند!

تمامی این توکن های جدید که در ظاهر جالب به نظر می رسند، بسیار ضعیف عمل کرده اند و کارایی بالایی نداشته اند. آلت کوین ها و ICO ها ویژگی های مختلف بسیاری را امتحان کرده اند اما اغلب آنقدرها مفید نبوده اند. از این صحبت ها به چه نتیجه ای می رسید؟ چرا بیت کوین جایگاه ویژگی در اکوسیستم داد؟ دو جنبه مهم وجود دارد که بیت کوین را از دیگران متمایز می کند : تاثیر شبکه و عدم تمرکز…. در ادامه این دو فاکتور را بررسی می کنیم.

تاثیر شبکه

از آنجا که بیت کوین دارای بزرگترین شبکه است و از اثر شبکه خود بهره می برد، سایر رمز ارز ها به شدت در تلاش هستند که خود را به بیت کوین برسانند. بیت کوین یک هفته 7 روزه است و سایر آلت کوین ها تنوعی جزئی به حساب می آیند (بگذارید هفته های 4 روزه داشته باشیم! یا روز های 18 ساعتی! یا اسم روزها را عوض کنیم! یا حتی طول هفته را به دلخواه مقامات تغییر دهیم!). نیازی به گفتن نیست، این نوع نوآوری ها در بهترین حالت یک مسئله جزئی هستند و به طور کلی مورد توافق قرار نمی گیرند. دلیل این امر هم این است که اثر شبکه بیت کوین در طول زمان گسترش پیدا می کند و افرادی که از این شبکه استفاده می کنند بهینه سازی هایی را در جهت رسیدن به استاندارد های شبکه انجام می دهند و هر روز تعداد بیشتری از افراد به گروه خریداران و فروشندگان بیت کوین می پیوندند.

با گسترش این شبکه ما نیز کم کم شاهد افزایش فواید کوچک و نامحسوسی در ارتباط با موارد مختلفی خواهیم بود. مسائلی که در ظاهر کارایی خاصی ندارند در واقع اثرات مرتبه دوم و سومی دارند که افراد از آن بهره مند می شوند. برای مثال، یک خودرو نه پرواز می کند و نه در زیر آب حرکت می کند و دلیل آن هم این است که خودروها برای استفاده بر روی زمین سخت بهینه سازی و طراحی شده اند. نبود ویژگی های اضافی سبب شده تا کارایی خودرو افزایش یابد، چرا که به راحتی می توان آن را پارک کرد (به خاطر سایز کوچکترش نسبت به ماشین های هیبریدی دارای قابلیت پرواز، حرکت بر روی آب و زمین) ، از نظر اقتصادی نگهداری از آن به صرفه تر است، به راحتی می توان برای آن سوخت تهیه کرد و ….  .

علاوه بر این، چنین معیار هایی در طول زمان آزمون خود را به خوبی پس داده اند. برای مثال قرار نیست که شما اولین نفری باشید که از یک خودروی پرنده استفاده می کنید، چون حتی نمی دانید استفاده از چنین وسیله ای امن است یا نه. چیزی که برای مدت زیادی مورد استفاده قرار گرفته امنیت نسبی خود را نیز به همه نشان داده است. بیتکوین بیشترین میزان کشف باگ را برای یافتن نقص های امنیتی داشته است. در نتیجه بیت کوین امنیت خود را با توجه به تنها عامل ممکن ثابت نموده است : زمان. هر آلت کوین دیگری بسیار جوانتر بوده و از امنیت کمتری نسبت به بیت کوین برخوردار است.

در واقع ماهیت شک برانگیز بسیاری از این “ویژگی ها” در طول زمان مشخص می شود. برای مثال، کامل بودن تورینگ اتریوم سبب آسیب پذیرتر شدن کل پلتفرم می شود (DAO و باگ های Parity را مشاهده کنید).  از سوی دیگر زبان قرارداد هوشمند بیت کوین، یعنی Script، به همین دلیلی که ذکر شد از کامل بودن تورینگ جلوگیری کرده است. پاسخ رایج مقامات مرکزی مربوطه به چنین مشکلی این است که باید این آسیب پذیری ها را با رفتار اقتدارگرانه تری بر طرف نمود (برای مثال با استفاده از Bailout  و هارد فورک). به بیان دیگر اثر شبکه و زمان همراه با تمرکزگرایی سبب شده اند تا آلتکوین ها بیش از پیش شکننده شوند.

بیت کوین دارای بزرگترین شبکه است و این بدان معناست که بیت کوین به جای داشتن بیشتر میزان کاربر با توجه به میزان سودمند بودن خود رشد می کند.  مثلا، یافتن لوازم جانبی مربوط به تلفن های همراه معروف بسیار ساده تر از یافتن لوازم جانبی برای تلفن های همراه دارای شهرت کمتر است. اکوسیستم پیرامون بیت کوین سبب می شود تا گرفتن و نگهداری بیتکوین بسیار ساده تر از آلتکوین ها یا ICO ی هفته شود.

تمرکز زدایی

یکی دیگر از دارایی های مهم بیت کوین این است که این هیچ کدام از رقیب هایش تمرکززدایی آن را ندارند. منظور از تمرکززدایی این است که بیت کوین حتی یک بار هم با شکست یا مشکل خاصی رو به رو نشده است. سایر آلت کیون ها یک موسس یا شرکت دارند که به وسیله ی آن خلق شده و این افراد و شرکت ها بیشترین میزان تاثیر را بر آنها دارند.  برای مثال یک هارد فورک (یک تغییر ناسازگار رو به عقب) که بر کاربران اعمال می شود نشانه ی این است که یک ارزرمز به مقدار زیادی مرکزگرایی دارد.

ارزرمزهای دارای مرکزگرایی این مزیت را دارند که می می توانند در برابر تقاضای بازار همه چیز را به سرعت تغییر دهند. مرکزگرایی برای کسب و کار مسئله ی خوبیست چرا که به وسیله ی آن شرکت ها می توانند با فراهم آوردن کالا یا خدمات خاصی برای مشتریان سود کنند. یک کسب و کار تمرکزگرا بهتر می تواند به تقاضای بازار پاسخ دهد و خدمات و کالای خود را برای سود بیشتر تغییر دهد.

اما برای پول تمرکزگرایی یک مورد نامناسب است. اول اینکه،  یکی از فعالیت های ارزشی اصلی نظریه ذخیره ارزش این است که از نظر کیفی تغییر نکند. طبق نظریه ذخیره ی ارزشی کیفیت ها باید همیشه ثابت بوده یا در طول زمان بهبود یابند. تغییری که سبب کاهش کیفیت شود (برای مثال، تورم عرضه، کاهش مقبولیت، تغییر امنیت) به مقدار زیادی سودمندی پول را در نظریه ی ذخیره ی ارزشی تغییر می دهد.

دوماً، تمرکزگرایی پول سبب تغییر قوانین می شود که اغلب اثرات فاجعه باری به همراه دارد. در واقع اقتصاد قرن بیستم داستان بانک های مرکزی است که آرام آرام سودمندی ذخیره ی ارزش پول بی پشتوانه ی خود را کاهش می دهند. به همین دلیل، علیرغم وجود پشتوانه های قدرتمندی مثل دولت ها، عمر متوسط پول بدون پشتوانه 27 سال است. “ویژگی ها”ی خاص، مثلا توانایی عکس العمل سریع  یا کارایی، به اندازه ی حیات یک پول اهمیت ندارند.

هر رمز ارز یا ICO دیگری به غیر از بیت کوین تمرکزگرا است. این مطلب برای ICO به وضوح مشخص است. نهادی که ICO را منتشر می کند و این توکن را خلق کرده حذب تمرکزگرایی آن به حساب می آید. آنها ارزرمز را منتشر می کنند پس می توانند کارایی یا هدف آن را نیز تغییر داده و حتی توکن های بیشتری منتشر کنند.  آنها حتی می توانند از پذیرش بعضی توکن ها برای کالا یا خدماتی که ارائه می دهند خودداری کنند.

آلت کوین ها نیز همین مشکل را دارند، اگرچه مشکل آنها به این وضوح قابل رویت نیست. معمولا خالق آلت کوین ها همچون دیکتاتور ها عمل می کنند و می توانند همانند دولت ها عمل کنند. مالیات، تورم، انتخاب برنده و بازنده ها (مثلا DAO یا تغییر اثبات X) نیز اغلب توسط خالق آلت کوین ها تصمیم گیری می شوند. شما به عنوان مالک یک الت کوین مجبورید نه تنها به رهبر فعلی اعتماد کنید بلکه باید به تمام رهبران بعدی نیز اعتماد داشته باشید، چون ممکن است آلت کوین شما را مصادره کنند، به آن مالیت اختصاص دهند یا ارزش آن را کاهش دهند.  به بیان دیگر آلت کوین ها و ICO ها ار نظر کیفی فرق زیادی با پول بدون پشتوانه ندارند. در سرزمین آلتکوین ها و ICO ها شما حاکم سکه های خود نیستید!

این موضوع در مورد بزرگترین رقیب بیت کوین یعنی اتریوم شدیدتر است. هرجور که حساب کنیم متوجه می شویم که اتریوم به صورت مرکزی کنترل می شود. اتریوم حداقل 5 هارد فورک را تا به اینجای کار داشته که این امر کاربران را مجبور به انجام به روزرسانی هایی کرده است. آنها تصمیمات بدی را با DAO اتخاذ کردند. در حال حاضر نیز حتی در مورد مالیاتی جدید صحبت می کنند. کنترل مرکزی اتریوم در زمان قبل از ماینینگ به همه نشان داده شد.

بیت کوین فرق دارد. یکی از بزرگترین کارهایی که ساتوشی انجام داد غیب شدنش بود! در روزهای اول، ساتوشی کنترل زیادی بر همه چیز داشت. پس از غیب شدن او، ما با شرایطی رو به رو شدیم که در آن گروه های مختلفی که از هم دل خوشی ندارند (کاربران وابسته به نهاد های مختلف) همه در نحوه اداره شبکه حرفی برای گفتن دارند. تمام به روز رسانی ها اختیاری است (برای مثال ، سافت فورک ها) و هیچ کس ملزم به انجام کاری نمی شود تا بیت کوین هایش را حفظ کند. به بیان دیگر، حتی یک شکست هم در کارنامه بیت کوین ثبت نشده است. بیت کوین سیستمی دارد که اگر حتی تمام گروه توسعه دهندگان آن را نیز با اتوبوس زیر بگیرند، فرایند های متن باز زیادی وجود دارد که می توانند گزینه های متعددی را پیش روی هر کاربر قرار دهند. در سرزمین بیت کوین، شما حاکم سکه های خود هستید.

اینکه هیچگونه مقام مرکزی وجود ندارد تا بتواند کارایی سکه های شما را کاهش دهد مسئله بسیار خوبی است. این بدان معناست که بیتکوین واقعا کمیاب است (نه از نظر تئوری یا موقتی)، بدون رضایت افراد از نظر کیفی تغییر نمی کند و ذخیره ارزشی خوبی به حساب می آید.