CBDC چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

CBDC مخفف عبارت انگلیسی central bank digital currency به معنای  “ارز دیجیتال بانک مرکزی” است. در ادامه قصد داریم با استناد به مقاله ای از سایت کوین دسک توضیح دهیم که CBDC چیست و با ماهیت و ویژگی های آن آشنا شویم. با ما همراه باشید.

CBDC چیست ؟

  CBDC  یا ارز دیجیتال بانک مرکزی نوع جدیدی از ارز است که دولت های سراسر جهان در حال آزمایش آن هستند. برای درک بهتر این سوال که CBDC چیست باید به تفاوت های آن با ارزهای معمول رجوع کنیم. آنچه CBDC را از ارزهای فیات متمایز می کند این است که حمایت کنندگان آن امیدوارند بتواند از فناوری پرداخت جدید ، به طور معمول بلاکچین ، برای افزایش کارایی پرداخت و کاهش هزینه ها استفاده کند.

این نوع جدید ارز هنوز در اوایل فرایند توسعه خود قرار دارد. اکثر کشورها هنوز فقط شروع به کشف این ایده مانند شکل دلار دیجیتال در ایالات متحده کرده اند. چند کشور بلند پرواز ، از جمله چین با یوان دیجیتال و کره جنوبی ، در حال حاضر نسخه آزمایشی خود را به پایان رسانده اند و در حال آزمایش این فناوری هستند. اما CBDC هنوز در مقیاس وسیعی مورد استفاده قرار نگرفته است.

هر کشوری که یک CBDC را مورد بررسی و آزمایش قرار می دهد ، روش خاص خود را دارد. با این حال چندین CBDC بر اساس همان اصول کلی و فناوری بلاکچین بنیانگذار بیت کوین ، ساخته شده اند.

همانطور که می دانید فناوری Blockchain به بسیاری از نهادهای مختلف اجازه می دهد تا کپی تاریخچه معاملات را در اختیار داشته باشند تا سابقه معاملات توزیع شود و توسط یک موجود واحد کنترل نشود.

در حال حاضر چندین کشور در حال آزمایش CBDC های مبتنی بر بلاکچین هستند. ونزوئلا از این نظر پیشگام بود و ارز رمزنگاری شده خود را با نام پترو در سال 2018 راه اندازی کرد. با این حال ، پترو با مشکلات زیادی روبرو است و تعداد بسیار کمی از مردم ونزوئلا واقعاً از آن استفاده می کنند. علاوه بر ونزوئلا ، دولت چین که احتمالاً در ایجاد CBDC از همه کشور ها جلو تر است، هم اکنون در حال آزمایش یوان دیجیتال در چندین شهر است. همچنین بانک فدرال رزرو بوستون ایالت متحده نیز در حال همکاری با موسسه معتبر فناوری ماساچوست (MIT) برای آزمایش یک دلار دیجیتال می باشد.

ویژگی های اصلی CBDC چیست ؟

CBDC ها در مراحل توسعه اولیه قرار دارند ، بنابراین این که در صورت استفاده در آینده در واقع دارای چه ویژگی هایی هستند واضح نیست. در بسیاری از موارد ، CBDC مانند ترکیبی از بیت کوین و ارز منتشر شده توسط دولت است. ویژگی های خاص CBDC ها می تواند شامل موارد زیر باشد:

فناوری توزیع شده لجر (DLT)

ما در دنیای دیجیتال زندگی می کنیم و امور مالی ما نیز در بیشتر مواقع دیجیتال است. ما برای دیدن موجودی حساب خود به برنامه های موجود در تلفن های هوشمند مراجعه می کنیم و برای انجام پرداخت از کارت های اعتباری استفاده می کنیم. بنابراین CBDC چه تفاوتی با چیزی که در حال حاضر داریم خواهد داشت؟

CBDC ها دیجیتال هستند ، اما با ترکیب تکنولوژیکی متفاوت. به طور کلی می توان گفت که پول را از ابتدا مهندسی کنند ، و بسیاری از آنها از فناوری اصلی Bitcoin و فناوری DLT الهام می گیرند.

به منظور پیگیری پول ، بانک ها باید سوابق مالی هر شخص ، از جمله میزان موجودی و معاملات را در یک لجر یا دفتر کلی ذخیره کنند. به جای اینکه یک پایگاه داده مرکزی تمام سوابق مالی افراد را ذخیره کند ، DLT از چندین نسخه از این سابقه معاملات تشکیل شده است که هر یک توسط یک نهاد مالی جداگانه ذخیره و مدیریت می شوند و همه این نسخه ها توسط بانک مرکزی کشور مدیریت می شوند. در واقع  نهادهای مالی DLT را به صورت توزیع شده با یکدیگر به اشتراک می گذارند. این همان چیزی است که به عنوان بلاکچین مجاز شناخته می شود ، زیرا فقط تعداد معدودی از نهادها می توانند به زنجیره بلاک دسترسی داشته باشند و یا آن را تغییر دهند. علاوه بر این ، نهادهای مرکزی کنترل می کنند چه کسی به زنجیره بلوک دسترسی پیدا کند و چه کاری می تواند با آن انجام دهد. به عنوان مثال ، نهاد مرکزی ممکن است تصمیم بگیرد که آلیس فقط می تواند زنجیره بلوک را بخواند ، در حالی که باب هم می تواند زنجیره بلوک را اصلاح کند و هم بخواند. این در مقایسه با بلاکچین غیر مجاز مانند بیت کوین است که به هر کسی امکان می دهد نرم افزار را اجرا کرده و در ارسال معاملات در شبکه شرکت کند و هیچ نهاد مرکزی نمی تواند کاربران را دور کند و به آنها اجازه دسترسی ندهد.

متمرکز بودن: تفاوت CBDC ها با ارزهای دیجیتال چیست؟

دلیلی وجود دارد که CBDC ها این بلاکچین مجاز را انتخاب کنند. اگرچه DLT شباهت هایی با بیت کوین و سایر ارزهای رمزپایه دارد ، اما اهداف بسیار متفاوت است. بیت کوین و سایر بلاکچین های عمومی مانند اتریوم از این نظر منحصر به فرد هستند که هیچ نهاد مرکزی یا گروهی از نهادها مسئولیت آن را بر عهده ندارند و این معمولاً ملکی مورد استقبال و مناسب دولت ها باشد. دولت ها فناوری DLT را انتخاب می کنند زیرا هنوز هم می توانند جنبه های خاصی را کنترل کنند مانند:

• عرضه: عرضه بیت کوین محدود است. 21 میلیون بیت کوین در پروتکل این ارز دیجیتال تعبیه شده است و تغییر این حد بسیار سخت ، و شاید حتی غیرممکن است. در مقابل ، دولت ها هرکدام یک بانک مرکزی دارند که متولی تأمین پول کشور است. این بانک های قدرتمند زمانبندی حذف یا افزودن پول به عرضه را انتخاب می کنند ، و عواملی مانند تحریک اقتصاد در مواقع ناآرام ، و تعیین نرخ بهره ملی را در نظر می گیرند. این نقش ها با CBDC تغییر نمی کنند.
• مدیریت: یک نهاد مرکزی انتخاب می کند که کدام نهادهای مالی در مدیریت لجر کلی یا دفتر توزیع شده که در بخش قبل درباره آن توضیح دادیم، مشارکت کنند. این امر با بیت کوین تفاوت فاحشی دارد که به هر کسی اجازه می دهد نرم افزار را بدون اجازه اجرا کند.

هزینه های کمتر و کارایی بالاتر

مدافعان و حامیان این طرح ادعا می کنند که به دلیل نحوه ساختار CBDC ، این ارز می تواند منجر به کاهش هزینه های انتقال پول شود. ایده این است که با CBDC ، نهاد های مالی بیشتر در ارتباط هستند و روشی روان برای جابجایی پول نسبت به سیستم مالی جداگانه ای که امروز برقرار است ، ایجاد می کنند.

پیگیری پرداخت ها

DLT ها یک رکورد کامل از اطلاعات تمام معاملات را ارائه می دهند. برخی از دولت ها ، مانند چین ، که به دستگاه نظارت گسترده خود معروف است ، به طور بالقوه مایل به استفاده از این اطلاعات مالی برای کنترل بیشتر شهروندان خود هستند. دولت های مختلف سیاست های مختلفی برای مواجهه با این ویژگی دارند. به عنوان مثال ، به نظر می رسد بانک فدرال ایالات متحده برای حفظ حریم خصوصی شهروندان آمریکایی در صورت تصویب CBDC است، بسیار مصمم است.

دلیل تمایل اخیر بسیاری از کشورها به بررسی CBDC چیست ؟

بیت کوین از زمان راه اندازی در سال 2009 به سرعت رشد کرده است ، و با استفاده از فناوری آن ، دارایی های مالی بسیاری وارد بازار شده اند. اما تنها در سال 2019 ، هنگامی که libra ، پروژه ارز دیجیتال مورد حمایت فیس بوک و مبتنی بر فناوری بلاکچین ، رونمایی شد ، دولت های سراسر جهان با جدیت بیشتری شروع به تحقیق در مورد اینکه آیا باید از فناوری مشابه استفاده کنند یا خیر، کردند.

دولت ها پس از آن نگران شدند که آیا ارزی که توسط شرکتی به گستردگی و قدرتمندی فیس بوک ایجاد شده است می تواند کنترل پول توسط دولت را به چالش بکشاند؟ در پاسخ ، دولت های کشور های مختلف جهان تصمیم گرفتند کاوش در مورد اینکه آیا می توانند فناوری های مشابه را در سیستم های پرداخت ملی خود قرار دهند را تسریع کنند.